Να σώσουμε τον πολιτισμό στη γειτονιά μας
Το τελευταίο διάστημα έχει βγει στη δημοσιότητα η είδηση ότι ο ιστορικός κινηματογράφος ΠΑΛΑΣ στο Παγκράτι που περιλαμβάνει χειμερινό κινηματοθέατρο και θερινό σινεμά, θα κλείσει οριστικά για να μετατραπεί σε ένα ακόμα εμπορικό πολυκατάστημα. Λίγο πριν συμπληρωθούν 100 χρόνια από την πρώτη του προβολή, ένα πολιτιστικό τοπόσημο για την περιοχή του Παγκρατίου απειλείται με οριστική εξαφάνιση. Από τη στιγμή της κατασκευής του χειμερινού κινηματογράφου το 1925 από την οικογένεια Πόταγα, μέχρι τις πρόσφατες απόπειρες ανακαίνισης και επαναλειτουργίας του, το Παλάς της Υμηττού πέρασε ένδοξες στιγμές ακμής και αίγλης, αλλά και περιόδους υπολειτουργίας και αναστολής των προβολών, ενώ συνδέθηκε ιστορικά και με την περίοδο της Αντίστασης: στις 4 Ιουλίου του 1944, ο ΕΛΑΣίτης Βαγγέλης Μαρτάκης έστησε το πολυβόλο του στην ταράτσα του κτιρίου και συγκρούστηκε με τα Τάγματα Ασφαλείας, πριν πέσει νεκρός από τα πυρά τους.
To Παλάς θα έρθει να προστεθεί σε έναν μακρύ κατάλογο πολιτιστικών χώρων και ιδιαίτερα κινηματογραφικών αιθουσών που παύουν τη λειτουργία τους. Έχουν περάσει μόνο 4 μήνες από το κλείσιμο του ιστορικού κινηματογράφου Ιντεάλ στο κέντρο της Αθήνας για να γίνει ξενοδοχείο, μετά από 102 χρόνια λειτουργίας, παρά την αντίθετη γνώμη των πολιτών και παρόλο που άνηκε στην ιδιοκτησία του Δημοσίου. Στο Παγκράτι, ύστερα και από το αθόρυβο κλείσιμο του Πτι-Παλαί την περίοδο της πανδημίας, αν δε σώσουμε το σινέ Παλάς, η ευρύτερη περιοχή θα μείνει χωρίς καμία επιλογή χειμερινού κινηματογράφου εκτός των Village Cinemas! Ίσως πάλι να προκύψει έτσι και η αφορμή για ορισμένους να βάλουν μπροστά τον σχεδιασμό για την κατασκευή μόνιμου κινηματοθέατρου εντός του Άλσους Παγκρατίου, συρρικνώνοντας και τους ελάχιστους ελεύθερους χώρους πρασίνου που διαθέτει η πυκνοδομημένη γειτονιά του Παγκρατίου.
Όσα σχεδιάζονται με το κλείσιμο του Παλάς, συνιστούν ένα ακόμα αρνητικό στιγμιότυπο σε μια πόλη που μετασχηματίζεται βίαια. Από τη συστηματική επίθεση στον τομέα της κατοικίας και των ελάχιστων χώρων πρασίνου, μέχρι την αδιάκοπη εξαφάνιση πολιτιστικών χρήσεων, η μετάλλαξη της πόλης γίνεται καθημερινά αισθητή σε όλες/ους μας, σε κάθε γειτονιά. Η μετατροπή της σε έναν τόπο τουριστικής μονοκαλλιέργειας, συνοδευόμενη από μαζικές ξέφρενες επενδύσεις στο real-estate και από μια ανεξέλεγκτη ανάπτυξη δραστηριοτήτων βραχυχρόνιας διαμονής (Airbnb) και εστίασης, εκτοπίζει τους μόνιμους κατοίκους, παγιώνει μια συνθήκη εχθρική προς την καθημερινότητα των κατοίκων και ακυρώνει οποιαδήποτε προσπάθεια διεκδίκησης ποιοτικού ελεύθερου χρόνου για εμάς που ζούμε ή εργαζόμαστε εδώ. Η διατήρηση των χώρων πολιτισμού που απομένουν υπερβαίνει οποιαδήποτε ιδιωτική πρωτοβουλία που απειλεί την διατήρηση ενός πολύτιμου πολιτιστικού χαρακτήρα.
Είναι βέβαιο πως το μόνο που δεν χρειάζεται η περιοχή είναι ένα ακόμη πολυκατάστημα. Αντίθετα, αυτό που λείπει από την καθημερινότητά μας είναι ανοιχτοί προσβάσιμοι χώροι πολιτισμού για όλους τους κατοίκους, με χρήσεις όπως τα παλιά «μουσικά πρωινά» (ανοιχτές πρόβες μαθητικών συγκροτημάτων), η φιλοξενία ερασιτεχνικών θιάσων, θεματικά εργαστήρια κλπ. Χρήσεις δηλαδή, που να φιλοξενούν όχι την ξέφρενη κατανάλωση του «πολιτιστικού προϊόντος», αλλά τη συμμετοχή, τη δημιουργία και την καλλιτεχνική έκφραση όλων, ιδιαίτερα όσων αποκλείονται γιατί δεν έχουν να πληρώσουν για όλα αυτά.
Μέσα από αυτή τη σκοπιά ζητάμε:
- Να χαρακτηριστεί διατηρητέος ως προς τη χρήση και ο χειμερινός κινηματογράφος, όπως ισχύει ήδη για το θερινό Σινέ Παλάς με νόμο του 1997, που απαγορεύει την οποιαδήποτε αλλαγή χρήσης του υπαίθριου κινηματογράφου.
- Να διασωθεί η χειμερινή αίθουσα του Παλάς με την κήρυξη του κτιρίου ως διατηρητέου, ώστε να απαγορευτεί οποιαδήποτε προσπάθεια αφαίρεσης ή αλλοίωσης των αρχιτεκτονικών ή διακοσμητικών στοιχείων στο εσωτερικό του. Ο εσωτερικός διάκοσμος της αίθουσας είναι σπάνιο δείγμα art deco της δεκαετίας του 1930, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Βασίλειο Κασσάνδρα, που σχεδίασε ορισμένες από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές αίθουσες της πρωτεύουσας την περίοδο του Μεσοπολέμου.
- Να τεθεί το Παλάς υπό την ευθύνη του Δήμου που οφείλει να αναλάβει όλες τις απαραίτητες μελέτες και εργασίες συντήρησης του κινηματοθέατρου και να το αποδώσει στην κοινωνία της πόλης.
Ο αγώνας για τη διάσωση του ΠΑΛΑΣ, του Πτι-Παλαί και τόσων ακόμα χώρων πολιτισμού
χρειάζεται την άμεση στήριξη όλων μας!
Θέλουμε ανοιχτές και προσβάσιμες αίθουσες για όλες/ους!
Θέλουμε ανοιχτούς δημοτικούς κινηματογράφους, κινηματοθέατρα και υπαίθρια σινεμά
για όλες εκείνες τις «νύχτες που περνούν και δε θα ξαναρθούν»!
Συνέλευση Άλσους Παγκρατίου 