Διαβάζεται σε 3’ ή σε λίγα χρόνια
Ιούνιος 2017. Ένας δάσκαλος στη Θεσσαλονίκη συμμετέχει σε κινητοποίηση για να σωθούν δύο σπίτια από ηλεκτρονικό πλειστηριασμό και καταδικάζεται γι’ αυτό σε 10 μήνες φυλάκιση με τριετή αναστολή. Ακολουθεί πειθαρχική δίωξη για τον ίδιο λόγο από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Μακεδονίας.
Δεκέμβριος 2020. Δύο καθηγητές συμμετέχουν στην απαγορευμένη λόγω πανδημίας διαδήλωση στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Παραπέμπονται στο πειθαρχικό με την κατηγορία «της αναξιοπρεπούς ή της ανάρμοστης ή ανάξιας για υπάλληλο συμπεριφοράς».
Μάρτιος 2023. Η Διεύθυνση Β’βάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά οργανώνει εκδήλωση με θέμα «η προσφορά των ιδιωτικών σχολείων στην εκπαίδευση – παρόν και μέλλον». Τρεις εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν σε διαμαρτυρία μηνύονται και καλούνται στο αστυνομικό τμήμα να δώσουν εξηγήσεις.
Μάιος 2023. Τέσσερις καθηγητές στον Πειραιά απεργούν και ενημερώνουν τους συναδέλφους τους για το δικαίωμά τους να μη συμμετέχουν στις εξετάσεις PISA, αυτές που γίνονται για να «μετρήσουν» αν οι μαθητές προετοιμάζονται αρκετά για να γίνουν ανταγωνιστικοί στην παγκόσμια οικονομία ή, αντίθετα, το σχολείο είναι πεταμένα λεφτά. Παραπέμπονται στο πειθαρχικό, πάλι για «ανάρμοστη συμπεριφορά».
Σεπτέμβριος 2023. Ένας εκπαιδευτικός δημοσιεύει άρθρο σε ιστοσελίδα, στο οποίο ασκεί κριτική στην εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης, Καλείται να δώσει εξηγήσεις.
Φεβρουάριος 2024. Συμβασιούχος εργαζόμενος του Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετέχει στις φοιτητικές κινητοποιήσεις που οδήγησαν στην αναβολή των διαδικτυακών εξετάσεων που είχαν στόχο να πολεμήσουν τις καταλήψεις στα πανεπιστήμια ενάντια στην ιδιωτικοποίηση. Διαπομπεύεται δημόσια από ηλεκτρονικά μέσα και τηλεοπτικά κανάλια και οδηγείται στην απόλυση.
Μάρτιος 2024. Σε Λύκειο της Κυψέλης, στη γιορτή της 25ης Μαρτίου, η λυκειάρχης απαγορεύει στη χορωδία να πει ένα τραγούδι για τα Τέμπη και προχωράει στην αποβολή δύο μαθητών που τόλμησαν να αντιδράσουν.
Τι κοινό υπάρχει σε όλες αυτές τις σχεδόν απαρατήρητες διώξεις στην εκπαίδευση; Ακριβώς το ότι είναι σχεδόν απαρατήρητες. Ο αυταρχισμός δεν έχει ανάγκη μόνο από θεαματικές επιδείξεις καταστολής, από τη βία και τις συλλήψεις στις πορείες, από σπάσιμο καταλήψεων με διμοιρίες ΜΑΤ και εφορμήσεις δικυκλιστών, από φωτογραφίες κατασχεμένων βιβλίων, σημαιών, άδειων μπουκαλιών και σκληρών δίσκων.
Έχει ανάγκη και από μια ροή φαινομενικά «ήπιων» διώξεων απέναντι στη διαμαρτυρία, ακόμα και απέναντι στην έκφραση γνώμης. Μια ροή τόσο πυκνή που γίνεται κανονική. Είναι σιγά-σιγά νόμιμο και «κανονικό» εκπαιδευτικοί να καλούνται σε απολογία ή σε φιλικές συζητήσεις σε αστυνομικά τμήματα. Μια σειρά ανώτερων υπαλλήλων του κράτους, διευθυντών εκπαίδευσης, κοσμητόρων, πρυτάνεων, αστυνομικών διοικητών αναλαμβάνουν να κάνουν την ήσυχη δουλειά της καθημερινής καταστολής.
Το ίδιο κανονικό είναι επίσης ο Σύλλογος των Αρχαιολόγων να εκδιώκεται από το κτίριο που χρησιμοποιεί εδώ και δεκαετίες, με αφορμή τη διοργάνωση συζήτησης για το ναυάγιο που κόστισε τη ζωή εκατοντάδων μεταναστών στα ανοιχτά της Πύλου. Κανονικό και το Αστεροσκοπείο Αθηνών να χάνει τον αυτόνομο χαρακτήρα του ως ερευνητικό κέντρο και να εντάσσεται στη γραφειοκρατία του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, με αφορμή ότι δημοσιεύει μη αρεστά στοιχεία για τις κακοκαιρίες.
Αντικανονική γίνεται μάλλον η συλλογική και η ατομική διαμαρτυρία, η διατύπωση της άποψης που αντιτίθεται στην επίσημη προπαγάνδα, και η ίδια η ενημέρωση, όταν δεν συντάσσεται με τα καθησυχαστικά παραμύθια της κανονικότητας.
Ο πρόσφατος αγώνας των φοιτητών και των φοιτητριών δεν έφτασε να ακυρώσει τα σχέδια ίδρυσης πανεπιστημίων-εταιρειών, αν και μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν κατάπιε αμάσητο το αφήγημα της αριστείας των ιδιωτών. Ένας από τους λόγους ήταν ότι επιβλήθηκε πάλι το δόγμα ότι η «πολλή αντίδραση» σημαίνει «ανωμαλία». Η καταστολή είναι πιο αποτελεσματική όταν καταφέρνει να εμφανίσει τις αντιστάσεις σαν παράλογη αμφισβήτηση της δήθεν αδιάψευστης και κανονικής κοινής γνώμης: Μα πού θα το φτάσετε; Είναι δυνατόν να διαταράσσετε το εύφορο κλίμα στις σχολικές τάξεις; Να μη θέλετε την πρόοδο; Να «χάνονται οι εξεταστικές»; Είστε τίποτα ακραίοι;
Ακραία είναι όμως η ίδια η κανονικότητα. Του κανονικού σχολείου που γίνεται φροντιστήριο προπαρασκευής για το πανεπιστήμιο. Του κανονικού πανεπιστημίου που γίνεται φροντιστήριο καριέρας. Της κανονικής δουλειάς που γίνεται άσκηση υποταγής και φτώχειας. Του νοσοκομείου που δεν έχει γιατρούς. Του ενοικίου που δεν έχει σπίτι. Η κανονικότητα της σιωπής.
Ας μη γλιστρήσουμε στο ισοπεδωμένο έδαφος της κανονικότητας, Ας αρνηθούμε την εσωτερικευμένη καταστολή μέσα στο ίδιο μας το σώμα και το μυαλό. Ας θυμηθούμε ότι τα δικαιώματα και οι ελευθερίες δεν παραχωρούνται από τις αρχές και τις γραφειοκρατίες, αλλά διεκδικούνται και κερδίζονται. Το ίδιο και η φωνή.
Συνέλευση Άλσους Παγκρατίου
Συνέλευση Άλσους Παγκρατίου 